نتیجه یک تحقیق نشان میدهد که بدن انسان به سرعت با محیط های پرارتفاع تطابق می یابد و تغییرات بیولوژیک ناشی از این تطابق، ماه ها و حتی بعد از بازگشت به محیط های کم ارتفاع تر، در بدن باقی می مانند.
به گزارش روز دوشنبه گروه علمی ایرنا از پایگاه اینترنتی ساینس آلرت، محققان برای اولین بار با مقایسه خون کوهنوردان دریافتند که تغییرات متعدد بر توانایی گلبول های قرمز خون برای حفظ اکسیژن در محیط های کم اکسیژن تاثیر می گذارند و این اتفاق در عرض تنها چند ساعت بروز می کند.
این یافته مخالف فرضیه ای است که نیم قرن حاکم بود و نشان می داد که بدن انسان پس از قرار گرفتن در محیط های پرارتفاع شروع به تولید گلبول های قرمز جدید می کند و این گلبول های جدید نسبت به متوسط خون انسان، بیشتر می توانند اکسیژن عضلات و ارگان های بدن را تامین کنند.
بر اساس این فرضیه، دانشمندان تصور می کردند که در مکان های پرارتفاعی مانند اردوگاه دامنه کوه اورست در نپال -- جایی که اکسیژن هوا تنها 53 درصد سطح دریا است؛ گلبول های قرمز خون به تدریج با نسخه های جدیدتری که عملکرد بالایی دارند و بهتر می توانند به حمل و نقل و ارائه اکسیژن بپردازند، تعویض می شوند.
روبرت روچ محقق برتر و مدیر مرکز تحقیقاتی ارتفاعات در دانشگاه کلورادو گفت: این داستان 50 سال رایج بود. اما این فرضیه یک مشکل بزرگ دارد، به عبارت دیگر این فرضیه را شاید بتوان در افرادی که کل زندگی خود را در ارتفاعات بالا -- محیط های کم اکسیژن-- سپری می کنند، به کار برد، اما در مورد کوهنوردان و اسکی بازان واقعا جور در نمی آید.
وی توضیح داد: بدن در هر ثانیه حدود دو میلیون گلبول قرمز جدید تولید می کند، هفته ها طول می کشد تا تمامی این گلبول های قرمز تعویض شوند؛ بنابراین اگر سازگاری بدن هفته ها طول بکشد چگونه کوهنوردان می توانند در آنجا زنده بمانند؟
محققان برای بررسی این موضوع 21 داوطلب (12 مرد و 9 زن 19 تا 23 ساله ) را به اردوگاهی در نزدیگی قله کوهی در بولیوی در ارتفاع پنج هزار و 260 متری ( 17.257 پا) فرستادند.
محققان در یک دوره هفت روزه، خون این افراد را قبل از عزیمت به کوهستان، در چند ایستگاه کوهستانی در طول مسیر -- از جمله در جریان یک پیاده روی 3.2 کیلومتری (2 مایل) -- و پس از بازگشت به ارتفاع هزار و 525 متری کنترل کردند.
داوطلبان بعد از استراحت یک هفته ای، دوباره به کوهستان اعزام شدند و یک بار دیگر 3.2 کیلومتر پیاده روی کردند.
اما این بار داوطلبان اعلام کردند که سفر دوم آنها به کوهستان به اندازه قابل توجهی راحت تر از قبل بود و آنها دومین بار بسیار بهتر از عهده این پیاده روی برآمدند.
نتیجه این بود که بدن داوطلبان در جریان اولین سفر با شرایط کوهستان تطابق یافت و علاوه بر این، تغییرات حتی بعد از بازگشت به محیط های کم ارتفاع حفط شدند.
محققان با تجزیه و تحلیل نتایج آزمایش های خونی شرکت کنندگان در این مطالعه متوجه شدند که گلبول های قرمز آنها جایگزین نشده بودند بلکه به سرعت در طی چند ساعت پس از حضور در کوهستان تغییر کرده بودند.
این اولین مدرکی است که در خارج از محیط آزمایشگاه نشان می دهد گلبول های قرمز در واکنش به محیط های پر ارتفاع دچار تغییرات بیولوژیکی می شوند و از آنجا که طول عمر گلبول های قرمز برای حدود 120 روز است، احتمال دارد که این تغییرات به اندازه عمر گلبول های قرمز دوام داشته باشند.
این پژوهش در مجله Proteome Research منتشر شده است.
منبع: خبرگزاری «ایرنا» مترجم: درنا محمدیان*انتشاردهنده: زهره محتشمی پور